CASA
'LE BUCACCE'
Gelegen exact op de grens van Umbrië en Toscane, met
uitzicht op het Meer van Trasimeno en de Vallei Sanguineto. In de verte schitteren Montepulciano en Italië’s oudste gedoofde vulkaan, de berg Amiata. Ultieme rust en superieure natuur, maar met middeleeuwse parels als Perugia, Assisi, Castiglione del Lago, Cortona, Montepulciano, Siena en Firenze onder handbereik – Lees hier meer over de omgeving…
Het casale (boerderij) is prachtig gesitueerd in een natuurlijk amfitheater van beboste plateaus, precies op de plek die de Carthaagse veldheer Hannibal uitkoos voor zijn even beroemde als verwoestende aanval op het Romeinse leger in 217 voor Christus.
Le Bucacce (spreek uit Boekatsje) betekent in het Italiaans zoveel als ‘De Gaten’, wat refereert aan de natuurlijke bronnen en waterrijkheid van de heuvel. De enige bewoners zijn de eigenaren en hun negentienjarige zoon. Zij verhuren twee ruime en van alle gemakken voorziene appartementen, ‘Cielo’ en ‘Terra’.
De appartementen zijn in stijl en met smaak gerestaureerd; terracottavloeren en balken van kastanjehout zetten de toon, maar er is ook satelliettelevisie en wifi. Le Bucacce ligt op vijfhonderd meter hoogte, een garantie voor aangename afkoeling in de zomermaanden.
Het landgoed meet ruim vier hectare, die geheel ter beschikking staan van de gasten, en grenst aan verschillende parken. Een Eldorado voor wandelaars, mountainbikers, lezers, filosofen en alle soorten levensgenieters. Er is een semi-proffesionele 'bocce-baan' en op de uiterste punt ligt ons nieuwe zwembad van zes bij twaalf meter met hydro massage en een zoutwaterinstallatie, die zorgt voor zacht en schoon water, zonder de gebruikelijke chloorlucht. Een zonnedek met ligstoelen biedt comfort maar ook een overweldigend uitzicht op het Meer van Trasimeno en de Toscaanse heuvels. Bent u benieuwd wat andere bezoekers van hun verblijf in Casa le Bucacce vonden? Lees het hier.
CIELO
Het appartement Cielo (spreek uit tsjelo – ‘hemel’) meet zestig vierkante meter en bevindt zich op de eerste etage, te bereiken via een oude trap van de lokale steensoort ‘pietra serena’. Het is de ‘piano nobile’ van het huis, ruim en met hoge plafonds, daar waar van oudsher altijd de boeren hebben gewoond, terwijl beneden de – voor warmte zorgende – stallen waren.
Indeling: hal, met links de woonkamer die wordt gedomineerd door een grote open haard en een nieuwe keuken, inclusief afwasmachine en espressoapparaat. Er is satelliettelevisie en wifi.
Bij binnenkomst rechts is een opgang naar een tweede klein halletje, waarop uitkomen twee slaapkamers met smeedijzeren bedden en een moderne badkamer met wc, ‘dubbele’ douche, toilet en bidet.
Het appartement is met zorg gerestaureerd en respect voor oude, kararteristieke materialen zoals kastanje- houten balken en handgemaakte terracotta vloertegels uit Orvieto.
Geschikt voor vier personen, in overleg één extra slaapplaats op bedbank in woonkamer. Beddengoed en handdoeken worden wekelijks verschoond.
Buiten, afgeschermd door een grote vijgenboom en bereikbaar via een trap van natuursteen, bevindt zich een ruim eigen zitje met rieten dak. Er is verlichting en ook een wateraansluiting.
Ideaal om ‘s ochtends in alle rust te ontbijten of in de namiddag, op de eigen, comfortabele ligstoelen, te genieten van het uitzicht terwijl de avondzon telkens weer nieuwe kleurpaletten cadeau doet. Naast het zitje is een eigen barbecue van natuursteen, groot genoeg voor een Florentijnse steak of een ‘Grigliata’ van groenten.
TERRA
Het appartement Terra (grond) is een afspiegeling van Cielo: vrijwel dezelfde oppervlakte – vijfenvijftig vierkante meter – en indeling, alleen met lagere plafonds en kleinere ramen, die de vroegere functie van stal verraden.
Indeling: woonkamer met een nieuwe keuken, inclusief afwasmachine en espressoapparaat. Er is satelliettelevisie en wifi. Woonkamer heeft openslaande deuren naar – eigen – terras.
Vanuit woonkamer is een doorgang met rechts onder de trap een bergruimte en links een moderne badkamer met douche, wc en bidet. Tot slot twee slaapkamers, de een met tweepersoonsbed, de ander met twee losse bedden.
Het appartement is met zorg gerestaureerd; dikke, ooit met de hand gevormde kastanjehouten balken en vloeren van terracotta tegels uit Orvieto domineren.
Geschikt voor vier personen, vijfde in overleg. Beddengoed en handdoeken worden wekelijks verschoond. Direct voor het appartement bevindt zich een ruim terras met tafel van travertien en is de mogelijkheid te grillen op de eigen barbeque of gewoon te chillen met een goed glas op de uiterst comfortabele ligstoelen genietend van het adembenemende uitzicht.
De Omgeving
_JPG.jpg)
Le Bucacce ligt anderhalve kilometer van het bijna aan het meer grenzende Tuoro sul Trasimeno, een klein en niet door toeristen overlopen dorpje, dat is voorzien van vier bars, zes restaurants, kleine winkels en twee supermarkten. Vanuit huis is een mooie wandeling te maken door oude olijfgaarden naar het dorp. Met de auto is het een krappe tien minuten.
Noordwaarts zijn prachtige boswandelingen te maken, onder andere naar de Toscaanse parel Cortona. Wie de provinciale weg omhoog rijdt richting Lisciano Niccone, komt in een van de meest onaangetaste delen van Centraal-Italië en begrijpt meteen waarom Umbrië het groene hart van Italië wordt genoemd. Beboste heuvels vormen het achterland van het Meer van Trasimeno maar bepalen ook het
landschap tot aan Arezzo en omgeving toe, thuisbasis van de grote Renaissanceschilder Piero della Francesca.
Het Meer van Trasimeno is het drie na grootste meer van Italië, visrijk, waar tal van watersporten kunnen worden bedreven. Het is omgeven door heuvels die de beste Italiaanse olijfolie genereren en fraaie slaperige dorpjes, die hun bestaan meestal danken aan een kasteel, zoals Castiglione del Lago en Passignano. Er zijn drie fraaie kleine eilanden, met twee ervan wordt een veerdienst onderhouden. Isola Polvese biedt de mooiste natuur en de beste zwemstranden. Meer en heuvels vormen een adembenemend decor, met water in onverwachte pastelkleuren en heuvels die alle mogelijke blauw- en grijstinten aannemen naar gelang het moment van de dag en het weer.
Le Bucacce ligt op de grens van Umbrië en Toscane en geeft mede dankzij de goede wegen- en treinverbinding toegang tot het beste van deze twee toeristische topregio’s. Steden als Perugia, Assisi, Spello maar ook Cortona, Siena en Florence zijn binnen een uur te bereiken. Zelfs Rome is dankzij het goed bediende station van Terontola-Cortona goed te bezoeken en op een dag ‘te doen’. Geschiedenis en cultuur, maar ook gastronomie en wijn, liggen onder handbereik. In het westen lonken de Vino Nobile en de Brunello bij respectievelijk Montepulciano en Montalicono; in het oosten de Grechetto en de Sagrantino bij Montefalco.
.png)
Over Ons
Niet vertrokken met de camera’s van ‘Ik Vertrek’ op de hielen. Italië is voor hen beiden (Eelco, Nederlander; Karin, Duitse) een oude – en af en toe gecompliceerde – liefde. Eelco studeerde hier geschiedenis in de jaren ’80 in de hoop zo beter de gekte van dit mooie land te begrijpen en stuurde vanaf 1989 als correspondent vanuit Rome kilometers tekst met uitleg naar het thuisfront.
Karin had zich in die jaren ’90 het niet geringe doel gesteld om kleine Romeintjes Engels en Duits bij te brengen op een Vrije School, een rariteit in Italië en alleen gepropageerd door (ex)mevrouw Berlusconi…. Ze liepen elkaar tegen het lijf in Rome in 1997 bij een tentoonstelling en trekken sindsdien gezamenlijk op.
In 1998 naar Nederland, Den Haag, en in 2000 weer weg: naar Afrika, Pretoria, waar Eelco weer als (Afrika)correspondent aan het werk ging en Karin zich bezig hield met onder andere Aids-weesjes en, in 2002, onze Max op de wereld zette. Na een korte stop in Nederland, kriebelde het weer en in 2006 werd besloten tot een terugkeer naar Italië: niet naar Rome, maar naar ‘een huis op de heuvel’, ofwel genieten van de legendarisch Italiaanse provincie en de ‘campagna’. Ze vonden dat hier aan het Meer van Trasimeno, een prachtig oud ‘casale’ met bijna vijf hectare grond dat ze sindsdien aan het vervolmaken zijn. Eerst hadden ze één appartement (‘Cielo’) in de verhuur, na de verbouwing kwam ook het tweede, en laatste, beschikbaar, die de naam ‘Terra’ kreeg.
In 2013 en 2014 volgde de grootste verbouwing uit de Bucacce-geschiedenis. Een periode met alle mogelijke stress en inspanningen, maar het leverde uiteindelijk wel een comfortabel huis op aan het andere uiteinde van het casale. In 2018 verrees het nieuwe zwembad en in 2021 een kleine ‘cantina’ aan huis oor de opslag van de wijn. En dan moet echt de cirkel rond zijn! Eelco is blijven schrijven maar sinds vijf jaar vooral wijnboer. Karin is makelaar geworden, beëdigd en wel, en Max is na de kleuter- lagere en middenschool te hebben doorlopen nu aan zijn laaste jaar bezig op de Italiaanse ‘high school’ in Cortona. Hij is achttien, aan zijn derde land en vierde taal bezig, en had ook hier geen inburgeringcursus nodig.
De Wijn
Alle gasten kennen ‘de wijn van Armando’. De jonge rode Sangiovese of Merlot van het vat, maar vooral de op hout gerijpte Nobile die geen Nobile mag heten. Die fles zonder etiket zetten we vroeger altijd op tafel ter verwelkoming van nieuwe gasten. En die waren er, zonder uitzonderingen, altijd zeer over te spreken. Menigeen bestelde meer en/of ging zelf naar de prachtige wijngaard in Petrignano, een plaatsje op twintig minuten rijden, halverwege Tuoro en Montepulciano, de plaats die iedere wijnkenner het hart sneller doet kloppen. Want thuis van de ‘Vino Nobile’, een van de oudste wijnen van Italië en samen met de Brunello van het wat verderop gelegen Montalcino, koningin van de Toscaanse wijnen.
Wijzelf onderschreven natuurlijk die liefde voor Armando’s wijn. Kort na onze terugkeer in Italie en het begin van het Bucacce-avontuur – nu bijna vijftien jaar geleden – maakten we kennis met Armando en zijn Napolitaanse vrouw Filomena. Dit gebeurde via Dino uit Tuoro, een oude boezemvriend van Armando, met wie we snel bevriend waren geraakt. Eindeloos veel keren zijn we met en zonder Dino naar Petrignano gereden om wijn in te slaan, maar ook de sterke verhalen over vroeger te horen (Armando was al ver in de zeventig, Dino iets jonger), mee te eten en ook de enorme en zo diverse klantenkring te observeren. Er kwam van alles: gewone buren en toeristen, maar ook opvallend veel notabelen , zakenmensen restauranthouders, tot en met agenten van de fiscale politie uit Castiglion del Lago en zelfs leden van de speciale antimaffiabrigade uit Rome. Iedereen kwam inslaan en degenen die van ver kwamen, lieten zich in de kleine keuken een heerlijk maal door Filomena voorschotelen alvorens weer terug te keren. Armando was ‘un fenomeno’, samen met Filomena vormde hij ‘una coppia unica’.
Armando en de wijn begeleidden de op- en verbouw van Bucacce op perfecte wijze. Want waarin vind je anders zo veel inspiratie en troost als in een goed glas en mooie vriendschap? Helaas sloeg het noodlot in 2015 toe: Armando werd ziek en stierf op 83-jarige leeftijd, op de eerste dag van de oogst – die overigens van uitzonderlijke kwaliteit zou zijn. Dino stortte letterlijk in tijdens de begrafenis en zou enkele weken later zelf komen te overlijden. Het waren drama’s, natuurlijk vooral voor Filomena, weliswaar een stuk jonger, maar ook al eens serieus gewaarschuwd dat ze voorzichtig moest zijn met dat grote en genereuze hart van haar. Dus minder werken en je minder opwinden. Alleen het eerste lukte, maar de vraag bleef daardoor ook: hoe nu verder?
WAANZINNIG
De gedachte - ‘wat als…’ - was er al langer, maar werd altijd vakkundig weggedrukt door de realiteit: we kwamen zelf eindelijk op stoom na jaren van investeren, hard werken en verbouwen. Vooral dat laatste had een zware wissel getrokken op alles. Dus een wijngaard van twee hectare ‘erbij nemen’ was een romantisch maar vooral waanzinnig idee. Maar het bleef natuurlijk knagen. Door nobele gedachten – arme Filomena - en minder nobele, praktische, zo je wilt egoistische: ik wil die wijn blijven drinken!
En dus? Ja, we zijn erin gestapt. Niet meteen. We hebben gespecialiseerde vrienden, zoals gerenommeerd wijnmaker Marco Tanganelli uit Castiglion Fiorentino en Arnaldo Rossi, een geweldige wijnkenner en eigenaar van het restaurant Pane e Vino in Cortona, talloze malen om advies gevraagd. Via hen zijn er bekende wijnproducenten en andere specialisten op het gebied van natuurlijke wijnen - want dat is wat we willen: kwaliteit zonder gif – komen kijken. Iedereen prees Armando’s wijn en was het erover eens dat ligging en terroir goed zijn en dat er veel potentie is, vooral in combinatie met Le Bucacce, dat een ‘Agriturismo’ zou kunnen worden.
Die potentie is niet zo gek. De wijngaard ligt aan de Via della Stella, een begrip in Toscane, met wereldberoemde buren als Avignonesi en Le Tre Rose. Er is één verschil: zij liggen in Toscane en wij in Umbrië. Het gaat om meters: de zandweg waarover de bekende pelgrimsroute Romea loopt, vormt de grens tussen de twee meest zuidelijk gelegen stukken wijngaard en Toscane.
Een probleem? Niet echt, maar het is wel zo dat de druiven die aan gene zijde worden verbouwd wereldberoemd zijn, want de basis van de Vino Nobile. Dit was de grote frustratie van Armando: grond ligging en druiven zijn vrijwel hetzelfde, maar de prijskaartjes verschillen nogal…. Nog maar zo’n 15 jaar geleden trok Armando de stoute schoenen aan en besloot een wijn te maken op basis van het recept van de Vino Nobile, dus 70 procent Sangiovese, de rest vooral Canaiolo. Hij voegde er ook wat Merlot aan toe. Armando liet de wijn een jaar tot anderhalf rijpen op het vat en dat werd zijn Nobile, die natuurlijk geen Nobile mocht worden genoemd. Het werd Armando’s wijn: vol en robuust, met veel donker fruit en stevige tannines. Voor een weggeefprijs.
LEERSCHOOL
Natuurlijk hielden we Armando’s wijn voor ogen toen we begonnen, eind 2016, maar eerst was (en blijft) er De Leerschool. Het werd een jaar van studeren, adviezen inwinnen, diploma’s halen, lid worden van de CIA (….organisatie voor landbouwers) en… hard werken! Alles begeleidt door de nooit aflatende zorg van Filomena. Het zo cruciale snoeien vingen we in januari/februari aan met kloppend hart, maar lukte uiteindelijk goed. We kregen het wel meteen gigantisch voor onze kiezen, want het voorjaar was extreem nat, met als gevolg een enorme productie van groen, problemen met de vroeg rijpende Merlot en door alle vochtigheid veel onzichtbare vijanden, die met ingehuurde expertise (milieuvriendelijk) zijn bestreden. En dan waren er ook af en toe nog hagelbuien….
Een warme zomer en een mooie, lange nazomer zorgden ervoor dat 2016 toch geen rampjaar werd. Minder druiven, maar de kwaliteit was goed. Een voor ons geweldige opsteker! Aangezien we 2016 vooral als studiejaar wilden gebruiken, hebben we de witte druiven (Trebbiano, Malvasia, Trebbiano) verkocht en ook een groot deel van de rode. Uiteindelijk hebben we zo’n 1400 kilo zelf geoogst – met hulp van enkele van de laatste gasten! – en in eigen beheer , ofwel in de ‘cantina’ van Filomena tot wijn verwerkt: Sangiovese, Merlot en de aromatische Aleatico. Alles bij elkaar een kleine 1000 liter.
Enorm opwindend, elke passage doet je shaken, maar als het dan wat wordt…..! Vooral de Sangiovese overtrof de verwachtingen, met 13 procent alcohol en een perfecte zuurgraad. Na er zelf volop van gedronken te hebben met de feestdagen, hebben we de Sangiovese op hout laten rijpen en in de zomer -weer met hulp van enkele (kleine) gasten - gebottled. We konden ons geluk niet op toen een Duitse afnemer de wijn zo goed vond en de hele nog aanwezige voorraad opkocht . De (500) flessen werden omgevormd tot relatiegeschenk en met de kerstdagen cadeau gedaan door een groot ingenieursbureau.
Daarmee was de kop eraf. Het tweede jaar, 2017, jaar, begonnen we met wat meer rust en vooral meer ervaring en expertise. Na een koude en droge winter volgden een voorjaar en een zomer die achteraf tot de heetste en droogste van de afgelopen 100 jaar worden gerekend. Klimaatverandering is een feit en een extra complicerende factor ook in de wijnmakerij! Het leverde relatief lichte en ingedroogde druiven op. Veel kwaliteit dus, met veel smaak en suiker, maar (weer) een beperkte hoeveelheid. En… er kwam ook nog een tractor – ‘we rijden nu Lamborghini’ – waarmee we sindsdien zelf spuiten , maaien etc. – al met al ook weer een kleine grote revolutie.
B17 Rosso
In afwachting van de eigen ‘cantina’ werden de Sangiovese en Merlot in een cantina in het Toscaanse Valiano tot wijn omgevormd. In april het jaar erop is de wijn overgeheveld naar de inmiddels klaar gekomen eigen, kleine, cantina, waarin nu ook twee tonneaux staan, van respectievelijk 500 en 600 liter. Hierin is eerst de Bucacce Rosso 2017, ofwel de B17 Rosso, gedurende anderhalf jaar gerijpt, daarna de B18 uit 2018. De B17 is kort voor kerst 2019 gebottled (1375 flessen), de B18 begin 2021: een natuurlijke blend van Sangiovese (85 procent) en Canaiolo (15), die niet alleen ons heeft bekoord en onze concurrent is geworden van de Nobile aan de overkant…..
Maar er was nòg een verrassing, in 2017: de witte wijn. Armando plantte rond de milleniumwissel verschillende percelen met witte druiven, maar zijn ‘bianco’ was nooit een groot succes. Hij verkocht de meeste druiven. Voor het maken van witte wijn heb je vaten nodig met ingebouwde koeling en die waren eenvoudigweg te duur. Maar de druiven zijn, net als het terroir, wel erg goed, zoals ook Marco Tanganelli constateerde tijdens een van zijn bezoeken aan ons. Het idee ontstond om de druiven over te brengen naar Marco’s high-tech cantina, met koeling, en daar de eerste echte witte wijn van Le Bucacce te maken.
Vanaf het begin was duidelijk dat we wilden gaan voor een zogenaamde ‘orange wine’, een lelijke naam die echter de laatste jaren de lading is gaan dekken voor witte wijnen met een diep gele, amberachtige kleur die op traditionele wijze worden gemaakt. In tegenstelling tot de ‘normale’ witte wijnen, die ontstaan door het druivensap na persing direct te scheiden van de schillen en pitten, blijft het sap van de orange wijn in contact met die schillen tijdens het gistingsproces. Inderdaad, zoals bij de rode wijn. De wijn kleurt, maar krijgt ook tannines en fenolen, ofwel structuur en complexiteit. De techniek is oud, heel oud. De Georgiers laten hun druiven al 8000 jaar gisten in in de grond geplaatste amforen van terracotta, maar tot enkele decennia terug was deze techniek ook in Italie wijdverbreid.
Een witte wijn voor rode wijn-drinkers, zoals wijzelf! We waren perplex. Ook Marco, specialist in het maken van orange wijnen, die hij tot in Japan exporteert, was verrast. Zo veel fruit, zo complex en robuust, vet in de mond, maar ook fris en warm… Want ja, met 14 procent alcohol best stevig. Maar juist die alcohol zorgt ervoor, samen met de tannines, dat de wijn zonder chemische hulpmiddelen overeind blijft. Dus in tegenstelling tot de normale witte wijnen (bijna) geen sulfiet en dus geen hoofdpijn!
B17 Bianco
De combinatie van Trebbiano, Malvasia en Grecchetto (respectievelijk 60, 30 en 10 procent) blijkt fraaie accenten op te leveren. De wijn is zonder enige chemische hulp tot wasdom gekomen en na een minimale fitering met een even minimale hoeveelheid sulfiet gebottled als de B17 Bianco. Misschien een beetje beginnersgeluk, maar de eropvolgende jaargangen bewijzen dat we op het goede spoor zitten.
Voor de etiketten van onze wijnen gebruiken we tekeningen van Simone, de helaas in 2017 plotseling overleden zuster van Eelco. Simone leefde 35 jaar in een antroposofische gezinsvervangende instelling en maakte onder andere prachtige tekeningen van bloemen en dieren die als kaarten werden verkocht in de eigen winkel. Ze roepen tederheid op, maar hebben ook een enorme expressieve kracht, een soort oerkracht die ook veel Afrikaanse kunst kenmerkt. Dus een hommage aan een intens lief en bijzonder persoon, maar ons inziens ook zeer adekwaat voor dit type wijn.
